aktualności
Czym jest wykluczenie cyfrowe i jak możemy z nim walczyć?
Dodano: 13.03.2024
W obecnej rzeczywistości Internet jest zdecydowanie niezbędny do codziennego funkcjonowania. Daje on rozmaite możliwości, takie jak szybkie pozyskiwanie wiedzy czy utrzymywanie kontaktu z osobami niezależnie od ich lokalizacji. Jednakże zdarzają się przypadki, gdy ludzie nie decydują się bądź rezygnują z jego korzystania z różnych powodów. Taka kolej rzeczy przyczynia się do powstawania zjawiska znanego jako wykluczenie cyfrowe, definiowane przez OECD jako występowanie nierówności społecznych w dostępie do technologii komunikacyjnych oraz ich codziennym wykorzystaniu.
Głównym wskaźnikiem monitorującym postęp cyfrowy państw wchodzących w skład UE jest indeks DESI (Gospodarki Cyfrowej i Społeczeństwa Cyfrowego). Został on stworzony w 2014 roku na zlecenie Komisji Europejskiej. Coroczne sprawozdania zawierają profile krajów, które umożliwiają państwom członkowskim określenie obszarów, które wymagają priorytetowych działań.
Jak wynika z najnowszego wydania indeksu przypadającego na rok 2022, nasz kraj uplasował się na 24. pozycji spośród 27 krajów członkowskich UE. Raport wskazuje na lukę występującą w kategorii "Kapitał Ludzki", gdzie Polska również zajmuje 24. miejsce, a wszystkie wskaźniki znajdują się poniżej średniej unijnej. W grupie wiekowej 16-74 lat tylko 43% osób posiada podstawowe bądź wyższe umiejętności cyfrowe, w stosunku do 54% w UE, natomiast 57% posiada przynajmniej podstawowe umiejętności tworzenia treści cyfrowych – średnia unijna wynosi 66%. Pozytywną informacją jest fakt, iż odnotowano wzrost odsetka gospodarstw domowych, które są objęte zasięgiem stałych sieci o dużej przepływności z 65% do 70% w porównaniu z 2020 rokiem.
Fundacja Orange w swoim raporcie na temat wykluczenia w 2021 roku podaje grupy, które najbardziej narażone są na brak możliwości pełnego wykorzystania sieci. Wśród nich znajdują się:
- osoby starsze, które pomimo posiadania dostępu do Internetu, bardzo często nie wiedzą, jak korzystać z urządzeń telekomunikacyjnych,
- osoby słabiej wykształcone, mające problemy ze znalezieniem stałej pracy, niekiedy z powodu ograniczonych kompetencji informatycznych,
- osoby w gorszej sytuacji materialnej, wskazując tutaj na osoby, które ucierpiały finansowo w trakcie pandemii, co zmusza je do rezygnacji z usług telekomunikacyjnych,
- osoby z niepełnosprawnościami, chociażby z powodu braku treści dostosowanych dla osób z dysfunkcjami wzroku,
- mieszkańcy terenów wiejskich, głównie z powodu ograniczeń sprzętowych bądź braku stabilnego zasięgu,
-
osoby bezdomne, pozbawione dostępu zarówno do urządzeń, jak i sieci.
Należy podkreślić, że samo zapewnienie dostępu do sieci osobom wcześniej jej nieposiadającym nie sprawi, że zaczną one od razu jej używać. Wynika to z braku odpowiedniego przygotowania do mądrego wykorzystywania materiałów internetowych dlatego też kluczowym elementem eliminowania wykluczenia cyfrowego jest edukacja w sferze użytkowania zasobów cyfrowych, bezpieczeństwa korzystania z sieci oraz umiejętnego weryfikowania informacji w niej dostępnych. Ważną rolę odgrywają wszelkiego rodzaju kursy i zajęcia mające na celu podniesienie kompetencji cyfrowych wśród osób dorosłych z różnych grup społecznych.
Źródło: Raport "Wykluczenie społeczno-cyfrowe w Polsce. Stan zjawiska, trendy, rekomendacje" 2021, Digital Economy and Society Index, Poland 2022, https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/wykluczenie-cyfrowe-czym-jest-i-jak-mu-przeciwdzialac
Grafika: Freepik
Źródło: Raport "Wykluczenie społeczno-cyfrowe w Polsce. Stan zjawiska, trendy, rekomendacje" 2021, Digital Economy and Society Index, Poland 2022, https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/wykluczenie-cyfrowe-czym-jest-i-jak-mu-przeciwdzialac
Grafika: Freepik